राज्यातील दिव्यांग व्यक्तींसाठी असलेल्या संजय गांधी निराधार योजना आणि श्रावणबाळ योजनेच्या अर्थसहाय्यात १,००० रुपयांची वाढ करण्याचा निर्णय घेण्यात आला आहे.
काय आहे नेमका निर्णय?
या निर्णयामुळे या दोन्ही योजनांमधून दिव्यांग लाभार्थ्यांना मिळणाऱ्या मासिक मदतीत आता थेट १,০০০ रुपयांची वाढ होणार आहे. हा निर्णय राज्यातील लाखो दिव्यांग व्यक्ती आणि त्यांच्या कुटुंबांसाठी एक मोठा आर्थिक आधार ठरणार आहे.
- संजय गांधी निराधार योजना: या योजनेत निराधार, अपंग, अंध, शारीरिक व मानसिक आजाराने ग्रस्त व्यक्ती, विधवा, घटस्फोटित महिला अशा अनेक घटकांना आर्थिक मदत दिली जाते.
- श्रावणबाळ सेवा राज्य निवृत्तीवेतन योजना: या योजनेतून ६५ वर्षांवरील निराधार वृद्ध व्यक्तींना आर्थिक सहाय्य दिले जाते.
या दोन्ही योजनांमध्ये दिव्यांग लाभार्थ्यांसाठी आता वाढीव रक्कम मिळणार आहे. महागाईच्या काळात सरकारने उचललेले हे पाऊल निश्चितच स्वागतार्ह आहे. यामुळे दिव्यांग व्यक्तींना त्यांचे जीवनमान सुधारण्यास आणि त्यांच्या दैनंदिन गरजा पूर्ण करण्यास मोठी मदत होईल.
संजय गांधी निराधार अनुदान योजना आणि श्रावणबाळ सेवा राज्य निवृत्तीवेतन योजना: संपूर्ण माहिती
महाराष्ट्र शासनाकडून राज्यातील निराधार, गरीब, दिव्यांग आणि गरजू नागरिकांसाठी अनेक कल्याणकारी योजना राबवल्या जातात. त्यापैकी संजय गांधी निराधार अनुदान योजना आणि श्रावणबाळ सेवा राज्य निवृत्तीवेतन योजना या दोन अत्यंत महत्त्वाच्या योजना आहेत. या योजनांचा उद्देश समाजातील दुर्बळ घटकांना आर्थिक सहाय्य देऊन त्यांचे जीवनमान सुधारण्यास मदत करणे हा आहे.
१. संजय गांधी निराधार अनुदान योजना
ही योजना समाजातील निराधार व्यक्तींना आर्थिक आधार देण्यासाठी सुरू करण्यात आली आहे.
## योजनेचे उद्देश
- निराधार व्यक्ती, विधवा, दिव्यांग, घटस्फोटित महिला आणि अनाथ मुलांना आर्थिक मदत देणे.
- त्यांना समाजात सन्मानाने जगता यावे यासाठी सक्षम करणे.
## पात्रतेचे निकष
- अर्जदाराचे वय ६५ वर्षांपेक्षा कमी असावे.
- अर्जदार महाराष्ट्राचा रहिवासी असावा.
- अर्जदाराच्या कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न ₹ २१,००० पेक्षा कमी असावे.
- या योजनेअंतर्गत अनाथ मुले, दिव्यांग व्यक्ती (४०% पेक्षा जास्त अपंगत्व), क्षयरोग, कर्करोग, एड्स यांसारख्या गंभीर आजाराने ग्रस्त व्यक्ती, निराधार विधवा, घटस्फोटित महिला, अत्याचारित महिला आणि तृतीयपंथी अर्ज करू शकतात.
## मिळणारे लाभ
- पात्र लाभार्थ्याला दरमहा ₹ १,००० इतके अनुदान मिळते.
- जर एकाच कुटुंबात एकापेक्षा जास्त लाभार्थी असतील, तर त्या कुटुंबाला दरमहा ₹ १,२०० मिळतात.
- अलिकडेच, दिव्यांग लाभार्थ्यांसाठी या योजनेतील अर्थसहाय्यात वाढ करून ते दरमहा ₹ २,००० करण्यात आले आहे.
२. श्रावणबाळ सेवा राज्य निवृत्तीवेतन योजना
ही योजना राज्यातील ज्येष्ठ आणि निराधार नागरिकांना आर्थिक सुरक्षा प्रदान करण्यासाठी आहे.
## योजनेचे उद्देश
- ६५ वर्षांवरील निराधार आणि गरीब ज्येष्ठ नागरिकांना आर्थिक सहाय्य देणे.
- वृद्धापकाळात त्यांना स्वावलंबी बनवणे.
## पात्रतेचे निकष
- अर्जदाराचे वय ६५ वर्षे किंवा त्याहून अधिक असावे.
- अर्जदार महाराष्ट्राचा रहिवासी असावा.
- अर्जदाराच्या कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न ₹ २१,००० पेक्षा कमी असावे.
- अर्जदाराचे नाव दारिद्र्यरेषेखालील (BPL) कुटुंबांच्या यादीत असावे. जर नाव BPL यादीत नसेल, तरीही उत्पन्नाचा दाखला सादर करून अर्ज करता येतो.
## मिळणारे लाभ
- या योजनेअंतर्गत पात्र लाभार्थ्याला दरमहा ₹ १,००० निवृत्तीवेतन मिळते.
- यामध्ये ₹ ६०० राज्य सरकारकडून आणि ₹ ४०० केंद्र सरकारच्या ‘इंदिरा गांधी राष्ट्रीय वृद्धापकाळ निवृत्तीवेतन योजने’तून दिले जातात.
- अलिकडेच, दिव्यांग लाभार्थ्यांसाठी या योजनेतील अर्थसहाय्यातही वाढ करण्यात आली आहे.
अर्ज कसा आणि कुठे करावा?
दोन्ही योजनांसाठी अर्ज करण्याची प्रक्रिया जवळपास सारखीच आहे.
- अर्ज मिळवण्याचे ठिकाण: अर्ज तहसील कार्यालय किंवा तलाठी कार्यालयात विनामूल्य मिळतो.
- आवश्यक कागदपत्रे:
- वयाचा पुरावा (शाळा सोडल्याचा दाखला, जन्म प्रमाणपत्र किंवा वैद्यकीय अधिकाऱ्याचे प्रमाणपत्र)
- रहिवासी पुरावा (रेशन कार्ड, मतदार ओळखपत्र)
- उत्पन्नाचा दाखला (तहसीलदाराने दिलेला)
- दारिद्र्यरेषेखालील असल्याचा दाखला (लागू असल्यास)
- अपंगत्व किंवा आजाराबाबत वैद्यकीय प्रमाणपत्र (लागू असल्यास)
- suamiच्या मृत्यूचा दाखला (विधवांसाठी)
- अर्ज सादर करणे: भरलेला अर्ज आवश्यक कागदपत्रांसह तुमच्या भागातील तलाठी किंवा तहसील कार्यालयात जमा करावा.
या योजना गरजू लोकांसाठी एक मोठा आधार आहेत. तुमच्या ओळखीमध्ये कोणी पात्र व्यक्ती असल्यास, त्यांना या योजनांची माहिती देऊन अर्ज करण्यास नक्की मदत करा.